In een brief aan de Tweede Kamer bepleiten retailbrancheorganisaties samenwerking tussen overheid en retail om te komen tot een veilige werk- en winkelomgeving. De brief, van het CBL, INretail en de Raad Nederlandse Detailhandel, werd gestuurd met het oog op de behandeling van de Justitiebegroting in de Tweede Kamer op woensdag 7 februari.
De winkelvloer is de plaats waar maatschappelijke trends samenkomen. In positieve zin, maar ook in negatieve zin. Overlast, agressie en geweld nemen flink toe op de winkelvloer. Voor de honderdduizenden medewerkers in de retail leidt deze toename steeds vaker tot een onveilig gevoel op de werkvloer. Ook de veilige winkelomgeving voor consumenten staat onder druk. Daarom is nu gezamenlijke actie nodig om deze trend te keren.
Veiligheid staat voor winkeliers voorop. De ruim 800 duizend medewerkers in de detailhandel moeten hun werk goed, met plezier en veilig kunnen doen. Vanzelfsprekend willen wij ook de klanten een veilige winkelervaring bieden. Deze verantwoordelijkheid nemen wij zeer serieus. Dat doen wij onder andere op de volgende manieren:
- Ondernemers zijn zelf verantwoordelijk om overlast, agressie en geweld, mede veroorzaakt door diefstal, zoveel mogelijk te voorkomen.
- Training van medewerkers. Samen met o.a. vakbonden zijn trainingen ontwikkeld die aan medewerkers worden gegeven.
- Samenwerking met overheden. We werken zowel op nationaal als lokaal overheidsniveau samen. Op nationaal niveau werken we met het ministerie van Justitie en Veiligheid samen in het Nationaal Platform Criminaliteitsbestrijding (NPC).
Met de sterke toename in overlast, agressie en geweld in winkels raken winkeliers de grenzen van wat zij kunnen doen bij de opsporing en handhaving. Wanneer iemand in de winkel wordt aangesproken op onacceptabel gedrag, ontstaan vaak de onveilige situaties. Dit brengt winkeliers in een ongemakkelijk vacuüm: als werkgever ben je verantwoordelijk om je eigen medewerkers te beschermen tegen onveilige situaties, maar tegelijkertijd is handhaving niet de taak van een winkelier.
Wat is er nodig?
Winkeliers, overheid en politie moeten zo snel mogelijk in overleg over de handhaving bij overlast, agressie en geweld in de detailhandel. Een duidelijk en afgestemd kader stelt duidelijke grenzen.
Winkeliers mogen soms zelf maatregelen opleggen, zoals een winkelverbod. Een ondernemer kan zelf kiezen welke vorm van overlast of strafbare feiten dit rechtvaardigt. Bovendien kunnen winkeliers een € 181 schadevergoeding eisen als iemand op heterdaad wordt betrapt op diefstal. Het is fijn dat de politie daarvoor niet altijd nodig is, maar met de groei aan problemen groeit het risico van een lappendeken aan individuele regimes. Dat leidt er weer toe dat meer aangiftes ongeregistreerd blijven en dus onder de radar blijven.
Winkeliers stellen de volgende vijf prioriteiten om overlast, agressie en geweld in winkels tegen te gaan:
- Publiek-private oplossing en boodschap. Het bedrijfsleven en de overheid moeten meer en beter samenwerken op dit onderwerp. Een gezamenlijke oplossing is op korte termijn nodig. Een eerste stap is om gezamenlijk de maatschappelijke grens te stellen en deze in campagnes uit te dragen, zoals nu ook gebeurt voor de zorg en de politie.
- Steekwapens aanpakken. Er moet zo snel mogelijk verbeterde wet- en regelgeving komen over het bezit van steekwapens. De toename in bezit en gebruik van steekwapens vraagt om een stevige aanpak.
- Winkeldiefstal aangiftes soepel afhandelen. Het is belangrijk dat winkeliers frictieloos en snel aangifte kunnen doen van winkeldiefstal. Winkeliers en politie kunnen hierin samenwerken. Dit voorkomt dat winkeldiefstallen niet worden gemeld en dus niet in de statistieken voorkomen. De in België toegepaste ‘lik-op-stuk-boete’ bij winkeldiefstal zou ook in Nederland effectief zijn.
- Winkelontzettingen landelijk vastleggen. Er is een landelijk platform nodig om winkelontzeggingen te registreren. Dat voorkomt een lappendeken aan individuele maatregelen en biedt duidelijkheid voor alle partijen.
- Aanpak hangjeugd prioriteren. De problematiek van hangjeugd en de toenemende druk op de maatschappelijke opvang vereist een structurele inzet. Preventie moet hierbij centraal staan, zodat onacceptabel gedrag al in een vroeg stadium wordt tegengegaan.
Een gezamenlijke aanpak is nú nodig.
Winkeliers willen bijdragen aan het voorkomen van onacceptabel gedrag, het handhaven van de regels en het beschermen van een veilige werk- en winkelomgeving voor medewerkers en klanten. De vervaging van onze kernnormen- en waarden vraagt om een gezamenlijke aanpak tussen bedrijfsleven en overheid. Samen scheppen we de kaders waarbinnen we samen optreden tegen overlast, agressie en geweld op de winkelvloer. Samen stellen wij de grens.
