De Esigbond dagvaardt de Nederlandse Staat wegens het wettelijke verbod per 1 oktober 2023 op smaken in de e-sigaret. Dit verbod is in strijd met Europese wetgeving en disproportioneel vanwege de zeer strenge regels die er momenteel al zijn om te voorkomen dat niet-rokers en minderjarigen e-sigaretten gebruiken. Het smaakverbod houdt in dat vanaf 1 oktober alle smaken, ook de huidige tabakssmaken, niet meer verkrijgbaar zijn. De Nederlandse Staat schiet het beoogde doel voorbij en maakt een eind aan het meest effectieve rook-stopmiddel.
Het kabinet heeft besloten dat het vanaf 1 oktober 2023 in Nederland verboden is om smaken voor e-sigaretten anders dan een tabakssmaak te verkopen. De Esigbond dagvaardt de Nederlandse Staat met als doel het besluit tot een smaakjesverbod onmiddellijk ongedaan te maken. Er is geen enkel wetenschappelijk gesteund bewijs voor een smaakverbod. Een verbod is ook in strijd met de Europese wetgeving en creëert daarmee een niet-gereguleerde, illegale markt van ongeregistreerde e-sigaret(producten). De internationale consensus dat de e-sigaret veel minder schadelijk is wordt genegeerd, net als de internetconsultatie waar wetenschappers wereldwijd de Nederlandse overheid proberen terug te roepen omdat de e-sigaret een minder schadelijk alternatief voor rokers is.
Het invoeren van het smaakverbod voor e-sigaretten per 1 oktober 2023 door de Nederlandse Staat is in strijd met de Europese wet- en regelgeving, die ziet op het vrije verkeer van goederen in de Unie. Terwijl Nederland dit verbod invoert, blijft de e-sigaret in het Verenigd Koninkrijk en in België vrij verkrijgbaar en wordt deze door de overheden ingezet om rokers te laten stoppen. Het Nederlandse onderzoek van het Trimbos-instituut afgenomen door Peilstation waar het besluit op is gebaseerd, is niet-wetenschappelijk en niet representatief: het onderzoek heeft slechts een kwart van het voor representativiteit benodigde aantal respondenten bevraagd. Daarnaast heeft het RIVM een ondeugdelijke basislijst gebruikt, wat heeft gezorgd voor een te strikte lijst aan smaakstoffen waarmee zelfs geen ‘normale’ tabakssmaak kan worden gemaakt. Het RIVM weigert verder openheid te geven over het onderzoek en de totstandkoming van de lijst en heeft de basislijst niet geverifieerd bij de markt voor een analyse over de selectie van geldige smaakstoffen. Er is onvoldoende wetenschappelijk bewijs om het smaakverbod noodzakelijk geschikt te achten.
De illegale markt van niet-geregistreerde e-sigaretverkopers (markten, avondwinkels, social media) overtreedt de regels en verkoopt aan minderjarigen. Ondanks meerdere waarschuwingen en verzoeken van de Esigbond aan de NVWA hierop te handhaven is het niet gelukt om deze illegale markt te voorkomen, terug te dringen of te beheersen. Het opleggen van extra wetgeving heeft geen zin als er niet op kan worden gehandhaafd: juist de partij die zich wél aan de regels houdt wordt hierdoor getroffen.
Het smaakverbod zal niet voorkomen dat minderjarigen de e-sigaret aanschaffen via andere (illegale) markten, zeker als de e-sigaret in andere landen wél wordt toegestaan. In de speciaalzaken, die al streng werden gereguleerd door de overheid, wordt er dankzij de verplichte controle op leeftijd en kwaliteit gezorgd dat e-sigaretproducten veilig verkocht kunnen worden aan alleen volwassenen. Bij een smaakverbod verdwijnen juist deze geregistreerde producten en gereguleerde verkooppunten.
Door het smaakjesverbod wordt het voor volwassen rokers en dampers (ex-rokers) veel moeilijker om te stoppen met roken en dit vol te houden. “Met dit uitgebreide verbod op de smaakjes ontneemt de regering de drie miljoen rokers in Nederland een mogelijkheid om te stoppen met roken, terwijl schadevermindering met een e-sigaret juist een belangrijke stap is om Nederland rookvrij te krijgen. De overheid stimuleert hier paradoxaal genoeg juist sigarettengebruik mee,” zegt Emil ’t Hart, voorzitter van de Esigbond.
