NSO Retail vindt dat de tabaks- en gemakswinkels belang hebben bij een goed en efficiënt werkend systeem van registratie van tabaksverkooppunten. De brancheorganisatie kan zich vinden in het voorstel tot registratie van tabaksverkooppunten.
Het Kabinet stelt de invoering van een registratiesysteem voor tabaksverkooppunten voor. Met als doel een beter toezicht op de naleving van de geldende regelgeving. En een registratiesysteem moet helpen bij het nauwkeurig monitoren van tabaksverkooppunten.
NSO Retail is van mening dat een adequaat toezicht door de NVWA een goede zaak is en bij zal bijdragen aan het behalen van de doelstelling in 2040 (de rookvrije generatie).
Het is goed dat tabaksverkooppunten die niet in beeld zijn van de NVWA – en zodoende niet op de naleving van de regels gecontroleerd kunnen worden – een boete riskeren omdat ze niet geregistreerd zijn.
Ook is het belangrijk dat er een gelijk speelveld ontstaat. Er moet een toegankelijk en actief meldpunt komen voor meldingen uit de branche. Meldingen over verkooppunten die niet voldoen aan de wetgeving. Vanuit dit meldpunt moet dan adequaat worden opgetreden tegen verkooppunten die niet aan de wetgeving voldoen.
Dit meldpunt kan worden ingericht bij de NVWA voor wat betreft de Tabaks- en rookwarenwet. Net zo als bij de Douane een meldpunt is ingericht m.b.t. de accijnswetgeving. (Meldpunt Accijnsfraude)
De afgelopen jaren is het aantal winkels in onze branche redelijk stabiel gebleven. Er is geen enorme stijging van het aantal gespecialiseerde winkels of gemakswinkels waar te nemen. Via natuurlijk verloop zijn er enkele tientallen ondernemers met hun winkel gestopt en daar zijn enkele tientallen nieuwe winkels voor in de plaats gekomen. Een normaal patroon in de retail.
Na 1 juli 2024, de beoogde datum van het verkoopverbod van tabaksproducten in de supermarkt, voorziet NSO Retail dat het aantal zogenoemde 7- tons tabakswinkels snel zal teruglopen. Dit komt enerzijds door de verwachte stijging van het aantal klanten als supermarkten stoppen met de verkoop van tabaksproducten en anderzijds door de sterk gestegen prijzen voor tabaksproducten als gevolg van de accijnsverhogingen. De grens van 700.000 euro omzet per jaar zal dan ook door veel ondernemers worden overschreden. Ondernemers uit deze groep moeten dan kiezen; of speciaalzaak worden of gemakswinkel. Indien deze ondernemers doorgaan met een speciaalzaak is er sprake van substitutie, geen toename van het aantal verkooppunten.
Bij het stoppen van tabaksverkoop in meer dan 6.000 supermarkten verwacht het SEO-rapport dat supermarktondernemers 800 tabaksverkooppunten gaan openen. Dit aantal is een inschatting. Tot nu toe hebben enkele supermarktondernemer die stap gezet. Een eveneens beperkte groep overweegt dit het komende jaar te doen. Al met al nog lang geen honderden en momenteel zeker geen 800.
Hoeveel dit er uiteindelijk zullen worden, hangt af van de winkelsituatie ter plaatse. Er is geen eenvoudige businesscase te maken voor het starten van een nieuwe speciaalzaak. Hiervoor zijn de kosten hoog en de verdiensten beperkt. Alleen als de ondernemer genoegen neemt met een verlies op zijn speciaalzaak – om de klant in zijn omgeving te behouden – zullen deze winkels ontstaan. Maar dit zullen er niet veel zijn. Is in het winkelgebied van de supermarkt al een gemakswinkel voorhanden dan zal niet snel een gemakswinkel ernaast ontstaan.
Daar waar sprake is van een solitaire supermarkt, zal gekeken worden of het haalbaar is een gemakswinkel te openen. Dit vooral vanuit het terechte gevoel van de ondernemer dat de consument in zijn dorp, wijk of buurt terecht moet voor producten en diensten die je redelijk frequent aankoopt of diensten die je in je buurt wilt hebben. Hierbij dient bedacht te worden dat de gemakswinkel ook tal van diensten en producten voor deze dorpen, wijken en buurten kan aanbieden. Net zoals de huidige gemakswinkels dit in veel winkelgebieden nu ook al concreet doen. Dit zal de leefbaarheid van deze dorpen, wijken en buurten op peil houden. De consument die rookt zal geen andere supermarkt gaan zoeken en de bestaande supermarkt kan behouden blijven.
De verkoop van tabak in een gemakswinkel is uiteindelijk een aflopende zaak. Het aantal gemakswinkels dat in de dorpen, wijken en buurten actief is – en een service verlenende rol speelt voor de omgeving – is en blijft van belang. NSO retail pleit in dat verband voor een goede monitoring. Aan de ene kant om het aantal winkels te matchen met het aantal rokers zodat de bestaande roker wel op een redelijke afstand zijn rookwaar kan kopen bij een geregistreerd verkooppunt. Dit terwijl de service en dienstverlening in de dorpen, wijken en buurten ook in stand blijft. Hiervoor is vooral ook na 2032 maatwerk nodig.
NSO Retail bepleit daarom met klem de ontwikkeling van het aantal rokers nauwlettend en nauwgezet te monitoren en het aantal verkooppunten daarop af te stemmen zodanig dat het aantal rokers ook daadwerkelijk bediend kan worden. Als dat laatste door een te klein aantal speciaalzaken niet mogelijk is zullen de rokers andere wegen zoeken om hun rookwaren te krijgen. Denk daarbij aan aankopen over de grens of via het illegale circuit dat wordt gestimuleerd door de prijzen voor rookwaren die daar substantieel lager zullen zijn. Dit draagt niet bij aan het doel van de rookvrije generatie om het aantal rokers te verminderen maar gaat wel ten koste van de economische positie van onze ondernemers, met name in de grensstreken.
